فروشگاه اینترنتی نوین بوک

وصیت

1400-03-09

وصیت آن است که انسان برای بعد از مرگش سفارش کند که کاری یا اموری را برای وی انجام دهیم ، یا اموال و دارایی وی برای کسی باشد .

اقسام وصیت در ماده 826 قانون مدنی بیان شده است . این ماده بیان میدارد وصیت تملیکی عبارت است از کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای بعد از فوتش به دیگری تملیک کند . وصیت عهدی عبارت است از اینکه : شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مامور نماید .

تملیک به موجب وصیت محقق نمیشود مگر با قبول موصی له پس از فوت موصی ( ماده 827 قانون مدنی ) . مطابق ظاهر ماده وصیت تملیکی عقد است و نیاز به موافقت موصی له دارد . در اینکه آیا قبول موصی له باعث تحقق تملیک نسبت به آینده میشود یا تملیک از زمان فوت محقق میشود اختلاف است . باید گفت چون ما قبول موصی له را لازم میدانیم از زمان قبول است که مالکیت منتقل میشود و قبل از آن هیچ انتقالی صورت نمیگیرد. مگر قصد مشترک طرفین به گونه ای دیگر باشد .

اهلیت موصی در زمان انشای وصیت معتبر است و ضرورتی ندارد که تا زمان مرگ او باقی بماند اما موصی له هم در لحظه ی انشای وصیت و هم در لحظه ی فوت موصی باید اهلیت تملک داشته باشد و الا وصیت صحیح نیست .

وصیت به مالی که وثیقه طلب دیگری است صحیح است ( هر چند عده ای عقیده بر غیر نافذ بودن دارند ) به نظر میرسد که تعارضی نباشد و حق طلبکار مقدم بر موصی له است .

سوال : اگر شخصی مال خود را به نفع محجور وصیت کند آیا این وصیت صحیح است ؟⁉️

جواب : بله ، زیرا موصی له اهلیت استیفا دارد و دارد مالی را مجانا تملک میکند و به ضررش نمیباشد اما تا قبول نکند تملکی حاصل نمیشود . اما اگر موصی له محجور صغیر غیر ممیز یا مجنون باشد ،چون قصد قبول ندارند تملکی حاصل نمیشود هرچند به نفعش باشد ، چون قبولی واقع نمیشود و به جایش ولی یا قیم باید قبول کند .

شرایط موصی به :

1- موصی به باید مالیت داشته باشد ( چون نتیجه ی وصیت تملیکی انتقال مالکیت است )

2- به لحاظ قانونی قابلیت نقل و انتقال را داشته باشد . ( مثلا مال موقوفه نباشد )

3-موصی باید مال خودش را وصیت کند . مثال : آقای الف به آقای ب ماشین آقای ج را وصیت میکند و میگوید این ماشین بعد از فوتم مال تو باشد . این وصیت به مال غیر است و این نوع وصیت حتی با اجازه مالک باطل است ، علت بطلان را باید در تعریف وصیت تملیکی جست و جو کرد ، به لحاظ حقوقی عملی وصیت است که کسی مالی را از اموال خودش وصیت کند . در این فرض حتی اگر مالک راضی باشد و بگوید اشکالی ندارد که آن مال جزء اموال و دارایی ما نمیشود و نمیتوانیم بگوییم که شبیه معامله فضولی است .

رجوع از وصیت :

آیا رجوع امکان دارد ؟ بله زیرا فلسفه ی وصیت اجرای خواست و اراده ی موصی بعد از فوتش است و اگر نتواند رجوع کند چیزی را داریم بعد از فوت به آن عمل میکنیم که مطابق خواست موصی نیست . رجوع قابل اسقاط نیست ، رجوع حق نیست بلکه حکم است . رجوع هم در وصیت تملیکی اجرا میشود و هم در وصیت عهدی . بعد از رجوع انشاء از بین میرود و وصیتی وجود ندارد و موصی له نمیتواند با قبول چیزی را تملک کند چون وصیتی وجود ندارد . اما از اقراری که ضمن وصیت شده است نمیتوان رجوع کرد . مثلا در ضمن وصیت اقرار میکند که به فلانی 10 میلیون تومان بدهکار است و بعد موصی از وصیت رجوع کند ، این بند از وصیت چون اقرار به دین است از بین نمیرود .

نکته : اگر موصی مالی را وصیت کند و بعد  آن را بفروشد ، فروش صحیح است  واین همان رجوع از وصیت است .

حدود نفوذ وصیت در ترکه :

وصیت یه نوع تصرف در مال است ، بنابر نظر مشهور فقها انسان میتواند همه مال را وصیت کند ( قاعده تسلیط ) اما به جهت رعایت حال وراث وصیت تا ثلث ترکه محدود شده است و مازاد بر آن غیر نافذ است مگر وراث مازاد آن را تنفیذ کنند .

مطابق قانون امور حسبی 3 نوع وصیت نامه وجود دارد :

1- وصیت نامه رسمی : اعتبار آن طوری است که برای اسناد  تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی مقرر است

2- وصیت نامه خود نوشت : در صورتی معتبر است که تمام  آن به خط موصی نوشته شده و دارای تاریخ و روز و ماه و سال و دارای امضای موصی باشد .

3- وصیت نامه سری : ممکن است به خط موصی یا خط  دیگری باشد ولی به هر حال باید به امضای موصی برسد .و به ترتیبی که برای امانت اسناد در قانون ثبت اسناد مقرر شده در اداره ثبت اقامتگاه موصی یا محل دیگری که در آیین نامه وزارت دادگستری معین میشود ، امانت گذارده میشود .

به نظر میرسد وصیتی که به صورت رسمی نوشته شود از اعتبار بالایی برخوردار است و مانند اسناد رسمی لازم الاجرا میباشد . محاکم نیز در قبول آن تردیدی ندارند چون سند رسمی است بر خلاف وصیت نامه عادی که باید اصالت آن به اثبات برسد .

منبع خبر : کانال حقوق