ارث
1397-12-26
در ارث
فصل اول- در موجبات ارث و طبقات مختلفه وراث
ماده 861- موجب ارث دو امر است: نسب و سَبَب.
ماده 862- اشخاصي كه به موجب نسَب ارث مي‌برند سه طبقه‌اند:
1- پدر و مادر و اولاد و اولادِ اولاد ؛
2- اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها ؛
3- اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آنها ؛
ماده 863- وارثين طبقه بعد وقتي ارث مي‌برند كه از وارثين طبقه قبل كسي نباشد.
ماده 864- از جمله اشخاصي كه به موجب سبب ارث مي‌برند هر يك از زوجين است كه در حين فوت ديگري زنده باشد.
ماده 865- اگر در شخص واحد موجبات متعدده ارث جمع شود به جهت تمام آن موجبات ارث مي‌برد مگر اينكه بعضي از آنها مانع ديگري باشد كه در اين صورت فقط از جهت عنوان مانع مي‌برد.
ماده 866- در صورت نبودن وارث، امر تركه متوفي راجع به حاكم است.
فصل دوم- در تحقق ارث
ماده 867- ارث به موت حقيقي يا به موت فرضي مورِّث تحقق پيدا مي‌كند.
ماده 868- مالكيت ورثه نسبت به تركه متوفي مستقر نمي‌شود مگر پس از اداي حقوق وديوني كه به تركه ميت تعلق گرفته.
ماده 869- حقوق و ديوني كه به تركه ميت تعلق مي‌گيرد و بايد قبل از تقسيم آن ادا شود از قرار ذيل است:
1- قيمت كفن ميت و حقوقي كه متعلق است به اعيان تركه مثل عيني كه متعلق رهن است.
2- ديون و واجبات مالي متوفي.
3- وصاياي ميت تا ثلث تركه بدون اجازه ورثه و زياده بر ثلث با اجازه آنها.
ماده 870- حقوق مزبوره در ماده قبل بايد به ترتيبي كه درماده مزبوره مقرر است تأديه شود و ما بقي اگر باشد بين وراث تقسيم گردد.
ماده 871- هرگاه ورثه نسبت به اعيان تركه معاملاتي نمايند مادام كه ديون متوفي تأديه نشده است معاملات مزبوره نافذ نبوده و ديّان مي‌توانند آن را برهم زنند.
ماده 872- اموال غايب مفقودالاثر تقسيم نمي‌شود مگر بعد از ثبوت فوت او يا انقضاي مدتي كه عادتاً چنين شخصي زنده نمي‌ماند.
ماده 873- اگر تاريخ فوت اشخاصي كه از يكديگر ارث مي‌برند مجهول و تقدم و تأخر هيچ يك معلوم نباشد اشخاص مزبور از يكديگر ارث نمي‌برند مگر آنكه موت به سبب غرق يا هدم واقع شود كه در اين صورت از يكديگر ارث مي‌برند.
ماده 874- اگر اشخاصي كه بين آنها توارث باشد بميرند و تاريخ فوت يكي از آنها معلوم و ديگري از حيث تقدم و تأخر مجهول باشد فقط آنكه تاريخ فوتش مجهول است از آن ديگري ارث مي‌برد.
فصل سوم- در شرايط و جمله از موانع ارث
ماده 875- شرط وراثت، زنده بودن در حين فوت مورث است و اگر حملي باشد در صورتي ارث مي‌برد كه نطفه او حين‌الموت منعقد بوده و زنده هم متولد شود اگر چه فوراً پس از تولد بميرد.
ماده 876- با شك در حيات حين ولادت حكم وراثت نمي‌شود.
ماده 877- در صورت اختلاف در زمان انعقاد نطفه، امارات قانوني كه براي اثبات نسب مقرر است رعايت خواهد شد.
ماده 878- هرگاه در حين موت مورِث، حملي باشد كه اگر قابل وراثت متولد شود مانع از ارث تمام يا بعضي از وراث ديگر مي‌گردد تقسيم ارث به عمل نمي‌آيد تا حال او معلوم شود و اگر حمل مانع از ارث هيچ يك از ساير وراث نباشد و آنها بخواهند تركه را تقسيم كنند بايد براي حمل حصه‌اي كه مساوي حصه دو پسر از همان طبقه باشد كنار گذارند و حصه هر يك از وراث مراعا است تا حال حمل معلوم شود.
ماده 879- اگر بين وراث، غايب مفقود‌الاثري باشد سهم او كنار گذارده مي‌شود تا حال او معلوم شود در صورتي كه محقق گردد قبل از مورث مرده است حصه او به ساير وراث بر مي‌گردد والا به خود او يا به ورثه او مي‌رسد.
ماده 880- قتل از موانع ارث است بنابراين كسي كه مورث خود را عمداً بكشد از ارث او ممنوع مي‌شود اعم از اينكه قتل بالمباشره باشد يا بالتسبيب و منفرداً باشد يا به شركت ديگري.
ماده 881 (اصلاحي 14/8/1370)- در صورتي كه قتل عمدي مورث به حكم قانون يا براي دفاع باشد مفاد ماده فوق مجري نخواهد بود.
ماده 881 مكرر (الحاقي 14/8/1370)- كافر از مسلم ارث نمي‌برد و اگر در بين ورثه متوفاي كافري، مسلم باشد وراث كافر ارث نمي‌برند اگرچه از لحاظ طبقه و درجه مقدم بر مسلِم باشند.
ماده 882- بعد از لعان، زن و شوهر از يكديگر ارث نمي‌برند و همچنين فرزندي كه به سبب انكار او لعان واقع شده از پدر و پدر از او ارث نمي‌برد ليكن فرزند مزبور از مادر و خويشان مادري خود و همچنين مادر و خويشان مادري از او ارث مي‌برند.
مده 883- هرگاه پدر بعد از لعان رجوع كند پسر از او ارث مي‌برد ليكن از ارحام پدري و همچنين پدر و ارحام پدري از پسر ارث نمي‌برند.
ماده 884- ولدالزنا از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمي‌برد ليكن اگر حرمت رابطه كه طفل ثمره آن است نسبت به يكي از ابوين ثابت و نسبت به ديگري به واسطه اكراه يا شبهه زنا نباشد طفل فقط از اين طرف و اقوام او ارث مي‌برد و بالعكس.
منبع خبر : نکات آزمونی