فروشگاه اینترنتی نوین بوک

ورود/ثبت نام

وضع الفاظ

1399-03-03

وضع الفاظ

وضع الفاظ:

 معنای وضع الفاظ:

وضع در لغت به معنای گذاشتن و قرار دادن است. دراصطلاح اصول و منطق نیز تقریباً در همین معنا به کار رفته و منظور از آن قرار دادن لفظی در برابر معنایی است. چنانچه کسی نام فرزند خود را هوشنگ می‏گذارد یا شهرداری برای خیابانی نام امیر کبیر را معیّن می‏کند. در مثال اول فرزند، موضوع له؛ کلمة هوشنگ، موضوع؛ پدر، واضع و عمل او را وضع گویند و در مثال دوم خیابان موضوع له، کلمۀ امیر کبیر، موضوع؛ شهرداری، واضع و عمل را وضع نامند.


پس از انجام وضع، لفظ بر معنا دلالت می کند یعنی وقتی می‏گویند هوشنگ کسانی که از مراسم نامگذاری اطلاع یافته‏اند، می‏فهمند که منظور نوزاد است و وقتی می‏گویند خیابان امیر کبیر خیابان معینی به نظر کسانی که از این نامگذاری آگاهند می‏رسد. پس وضع یکی از اسباب دلالت است. لفظ را "دال" و معنا را "مدلول" و به اعتباری نیز مفهوم می‏نامند.


نکته: دراصطلاح حقوق "وضع قانون" به معنای تصویب قانون است و درعرف عام مردم "وضع" به معنای "حال" است و می‏گویند: "اوضاع و احوال..."


نكته: دلالت بر معنی ذاتی نیست زیرا اگر ذاتی بود در نتیجه هر کس در دنیا لفظی را می‏شنید باید می‏رفت سراغ معنی.


 اقسام وضع لفظ:

الف. وضع تعیینی (تخصیصی)


ب. وضع تعّینی (تخصّصی)


وضع تعیينی یا تخصیصی عبارت است از اینکه لفظی را برای معنایی معین نموده در برابر آن قرار دهند مانند مثالهایی که گذشت.


وضع تعیّنی عبارت است از اینکه لفظی در معنايی دیگر یعنی غیر از معنای موضوع له با قرینه و به مناسبتی بکار رود و به اصطلاح به طور مَجاز استعمال شود و به قدری این استعمال زیاد شود که پس از چندی هر وقت آن لفظ بدون قرینه بکار برده شود، همین معنای دوم فهمیده شود چنانکه کلمۀ "قانون" در اول به معنای "خط کش" بوده و بعد به واسطۀ استعمال زیاد، در معنای فعلی که معنای مجاز آن بوده استعمال مي شود و اکنون فقط همین معنا از آن فهمیده می‏شود.


نکته: وضع تعیینی یا تخصیصی در اثر جعل و قرار دادن و انشاء واضع بوجود می‏آید و وضع تعینّی یا تخصّصی در اثر کثرت استعمال محقق می‏گردد.


نکته: در وضع تعیینی  یک واضع مشخصی داریم که آمده لفظی را در مقابل معنی گذاشته است. حال آنکه در وضع تعیّنی یا تخصّصی واضع مشخصی نداریم بلکه واضع عرف می‏باشد و در اثر کثرت استعمال محقق می‏گردد.


نکته:اصطلاحاً به لفظ می‏گویند موضوع یعنی وضع شده. به معنی می‏گویند موضوع له یا ماوضع له یعنی وضع شده برای آن. به کسی که لفظ را در مقابل معنی گذاشته است می‏گویند واضع و به عمل "واضع" می‏گویند "وضع".

منبع خبر : نکات آزمونی

x زمان ارسال در نوروز